Komplikacije gripa

U vreme i neposredno nakon epidemije gripa javljaju se često bakterijske infekcije koje su komplikacije gripa. Najčešće su upale pluća (pneumonije), upale srednjeg uha (otitis media) i upale sinusa izazvane raznim bakterijama, ali najčešće pneumokokom.

Invazivne forme ovih infekcija zovu se pneumokokna bolest i mogu da ugroze život. Aktuelna je tema pa želimo da podsetimo na mogućnost zaštite od ove bolesti vakcinama.

Izazivač pneumokokne bolesti je Streptococcus pneumoniae, gram pozitivna kapsulirana bakterija sa preko 90  poznatih serotipova. Klinički oblici invazivne pneumokokne bolesti su pneumonija, bakterijemija i meningitis. Pneumokokna pneumonija predstavlja 36% vanbolničkih  i  50% bolničkih pneumonija sa smrtnošću (letalitetom) 5-7%. Letalitet kod bakterijemija iznosi oko 20%, dok je kod meningitisa preko 30%.  Predstavlja vodeći uzrok bakterijskog meningitisa kod dece mlađe od 5 godina. Rezervoar je obolela osoba ili kliconoša, izvor infekcije sekret a put prenosa je kapljični.

U prevenciji se koristi polisaharidna vakcina koja sadrži kapsularni polisaharidni antigen od 23 tipa pneumokoka, kao i vakcina u kojoj je pneumokokni polisaharid konjugovan sa difterijskim anatoksinom CRM197. Polisaharidna vakcina je neefikasna kod dece mlađe od 2 godine a efikasna je 60-70% protiv invazivne pneumokone bolesti, dok je konjugovana vakcina visoko imunogena kod novorođenčadi i dece mlađe od 2 godine uključujući decu koja su zbog svoje osnovne bolesti u visokom riziku.

Polisaharidna vakcina se preporučuje svim starijim od 65 godina života, zatim hroničnim bolesnicima, bolesnicima sa anatomskom ili funkcionalnom asplenijom, imunokompromitovanima kao i licima koja žive u sredini ili uslovima u kojima postoji povećani rizik. Upotreba ove vakcine regulisana je Pravilnikom o imunizaciji i zaštiti lekovima. Konjugovana vakcina se može preporučtiti za svako dete mlađe od 5 godina, ali je posebno značajna za decu u riziku.

U Gradskom zavodu za javno zdravlje postoji polisahardna vakcina PNEUMO 23 koja se daje po indikacijama starijima od 5 godina, a posebno po epidemiološkim indikacijama starijim od 65 godina. Sve starije osobe koje su smeštene u gerontološkim centrima za negu trebalo bi da budu zaštićene ovom vakcinom. Zaštita dece mlađe od 2 godine vrši se u domovima zdravlja konjugovanom pneumokoknom vakcinom.