|
7. Hazardi
7.1 HAZARDNE INDUSTRIJE,
POSTROJENJA I RIZICI OD UDESA
Na području grada
Beograda postoji više desetina hazardnih industrija i postrojenja, koje
koriste, skladište ili proizvode opasne materije. Neke od njih se nalaze
u centralnom
gradskom tkivu (Duga, Galenika, Jugopetrol - Čukarica
i druge). Hemijski udesi i požari na
tim lokacijama predstavljali bi veliku opasnost za stambene zone u čijoj
se blizini ovi objekti
nalaze.
Prema identifikaciji industrijskih hazarda na
teritoriji Beograda iz 1990. godine registrovano
je 69 hazardnih industrija koje proizvode, koriste i skladište opasne
materije (Kartografski
prikaz »Identifikacija hazardnih industrija« dat je u prilogu). Prema
istom izvoru u gradu se
godišnje koristilo, proizvodilo ili skladištilo oko 1.250. 000
tona opasnih materija, od čega
15.000 tona predstavlja opasni otpad. Pored toga, nepovoljan
je i do sada nije potpuno
identifikovan rizik od mogućih hemijskih udesa u brojnim novim hemijskim
pogonima "male"
privrede, koji su zastupljeni u stambenim zonama
kako u rubnim nasenjima, tako i u nekim
delovima centralnog područja grada. Dodatno je stanovništvo ugroženo
velikim hemijskim
kompleksima u Pančevu i Bariču, koji zbog svoje blizine predstavljaju
znatnu, još uvek
nekvantifikovanu, opasnost za pojedine delove Beograda.
Od Pančevačke industrijske zone,
kako je to pokazalo rasprostiranje kontaminiranog vazduha prilikom
bombardovanja
"Petrohemije", kao i mnogim mirnodopskim slučajevima
rasprostiranje epizodnih zagađenja,
od hemijskih udesa najviše su ugroženi severoistočni delovi opštine
Palilula (Slanci, Veliko
Selo, Višnjica, Karaburma), od eventualnih hemijskih udesa u kompleksu
Bariča,
jugozapadni delovi opštine Čukarica (Umka, Ostužnica, Sremčica).
Prema ranijoj preliminarnoj proceni rizika od hemijskog
udesa /4.1/ sva, tada identifikovana
hazardna postrojenja su svrstana u četiri grupe rizika. Na području
generalnog plana grada
nije bilo prisutno nijedno postrojenje veoma visokog
hemijskog rizika, ali je i danas prisutno
pet pogona visokog hemijskog rizika (Duga, Galenika, Tehnogas, Rafinerija
"Beograd",
Jugopetrol - Čukarica), kao i 12
pogona koji su procenjeni kao srednje rizični. Danas
ne
postoji ažurna i potpuna evidencija opasnih materija koje se nalaze u
Beogradu iako je to
zakonska obaveza /4.2/.
Na osnovu dostupnih podataka izvršena je ponovna
identifikacija i klasifikacija hazardnih
industrija i sačinjena je lista
aktuelnih lokacija na kojima se nalaze opasne materije (tabela
4.1.1 i Vol.B Karta 27. Identifikacija hazardnih industrija (HAZIDE)). Za
ove objekte i
lokacije izvršena je okvirna procena rizika od hemijskog udesa,
nova kategorizaciju
objekata i određene zone mogućih uticaja (Vol.B
Karta 28. Procena zona uticaja hazardnih
industrija (HAZZONE).
Na području grada u
periodu 1991. do 2000. godine dogodilo se oko 80 hemijskih udesa, od
kojih je oko polovine bilo tokom transporta opasnih materija. Zbog toga je
pitanje
bezbednog transporta opasnih materija izvanredno značajno, a posebno
putevi kojima se
veće količine tih materija transportuju. Transport
opasnih materija obavlja se drumskim,
železničkim i rečnim saobraćajem.
Glavni tokovi saobraćaja
opasnih materija prikazani su na karti (Vol.B Karta
29. Putevi
transporta opasnih materija (HAZPUT)) i obuhvataju:
1. U drumskom saobraćaju - magistralne koridore za
teretni saobraćaj, a delom i kroz
saobraćajnice u gradskom tkivu. To
su sledeće saobraćajnice:
ulazno-izlazne saobraćajnice: Autoput, Novosadski
put, Zrenjaninski put, Pančevački put,
Smederevski put, Avalski put,
Ibarski put, Obrenovački put i Kružni put.
glavni teretni koridori (ulice): Savska,
Karađorđeva, Donjogradski Bulevar, Dunavska,
Cvijićeva, D. Tucovića,
Batutova, Bulevar Kralja Aleksandra, V. Ilića, Braće Jerković,
Crnotravska, Borska, M. Kranjca, Pilota M. Petrovića, Patrijarha
Dimitrija, B. Stankovića
(Makiš), Bulevar vojvode Mišića; Brankov
most, Bulevar Lenjina, J.Gagarina, M. Popovića,
Tošin Bunar,
Vojvođanska, Dr I.Ribara, Vrtlarska, Ugrinovačka, T6.
pravci prema pojedinačnim korisnicima.
2. U železničkom saobraćaju se glavni tokovi
opasnih materija odvijaju se između sledećih
stanica:
Pančevo - Beograd - Dunav, Beograd - Savski most,
Beograd - Resnik;
Beograd - Dunav - Ovča; Batajnica - Zemun - Beograd;
Beograd- šećerana;
Batajnica - Ostružnica,
Rakovica-ranžirna - Ostružnica.
3. U rečnom saobraćaju transport se vrši trasom:
Pančevo (Rafinerija) - Dunav - Ada Huja - Ušće -
Sava - Jugopetrol/Čukarica
Najveći generatori opasnog otpada prikazani su na karti u Vol.B Karta
30. Raspored
industrija koje su najveći generat ori
opasnog otpada (HAZOTPAD).
Tabela 4.1.1 - Identifikacija hazardnih industrija i
lokacija
|